Some Common Irish phrases for parents
Téarmaí Gaeilge do na tuismitheoirí
Beannú do Dhuine
Dia duit (1)/Dia daoibh (>1)………………..Dia is Muire duit/Dia is Muire daoibh.
God be with you. God and Mary be with you.
Maidin mhaith……………………….…….Maidin mhaith, buíochas le Dia.
Good morning. Good morning Thank God
Bíodh lá maith agat…….…………………..Go raibh maith agat.
Have a good day. Thank you.
Ag cur in aithne
Cad is ainm duit?.............................................Seán is ainm dom/ Is mise Seán
What is your name? My name is Seán/ I am Seán.
Conas atá tú?..........................Tá mé go maith go raibh maith agat.
How are you? I am well, thank you.
Cén aois tú?.......................................................Tá mé cúig bliana d’aois.
What age are you? I am five years old.
Cén rang ina bhfuil tú?....................................Tá mé i rang na Naíonáin/ rang a h-aon.
What class are you in? I am in infants/ in 1st class.
Dathanna
Dearg, gorm, bán, glas, coircre, bándearg, dubh, oráiste, buí, donn
Red, blue, white, green, purple, pink, black, orange, yellow, brown
Tá mo chóta gorm.
My coat is red.
Tá gruaig fionn ar Chinnín Óir.
Goldilocks has blonde hair.
Tá Seán an-bhán, ceapaim go bhfuil sé tinn.
Sean is very pale, I think he is sick
Uimhreacha
Aon, dó, trí, ceathar, cúig, sé, seacht, ocht, naoi, deich, aon déag, dó déag, trí déag…..fiche, tríocha, ceathracha, caoga, seasca, seachtú, ochtú, nócha, céad.
1,2,3,4,5,6,7,8,9,10,11,12,13……..20,30,40,50,60,70,80,90.100.
Duine amháin, beirt, triúr, ceathrar, cúigear, seisear, seachtar, ochtar naonúr, deichnúir.
Counting people.
Táim naoi mbliana dàois………..........….Tá cúigear i mo chlann.
I am nine years old. There are five in my family
Éadaí
Éadaí scoile - Uniform
Geansaí[jumper], cairdeagan[cardigan], léine,[shirt] blús[blouse], carbhat[tie], bríste[trousers], gúna[dress], stocaí[socks], riteoga[tights[, bróga[shoes], buataisí[boots], seaicéad lomra[fleece].
Cá bhfuil do chóta? Cuir ort do bhróga.
Where is your coat? Put on your shoes.
Gníomhachtaí
Ag ithe - eating
Ag caoineadh - crying
Ag ól - drinking
Ag gáire - laughing
Ag léim - jumping
Ag screadíl - screaming
Ag siúl - walking
Ag canadh - singing
Ag rith - running
Ag damhsa - dancing
Ag léamh - reading
Ag súgradh - playing
Ag scríobh - writing
Ag imirt cluiche - Playing a game
Tá Pól ag ithe, tá Síle ag imirt cluiche, tá an madra ag rith, tá an buachaill ag canadh.
Ábhair scoile
Gaeilge, Béarla, matamaitic, stair, tír-eolas, ealaín, eolaíocht, ceol, corp-oideachais, teagasc Críostaí, eolas imshaoil.
Irish, English, maths, history, geography, art, science, music, physical education, religion, environmental studies.
Is í an Ghaeilge an t-ábhar is fearr liom.
Irish is my favourite subject.
Tá mé an mhaith ag ceol.
I am very good at music.
An aimsir
It’s a fine day humid, beautiful, warm.
It’s a cold day wet day, cloudy, windy.
Ainmhithe
madra - dog
capall - horse
iasc - fish
bó - cow
muc - pig
luch - mouse
caora - sheep
cearc - hen
asal - donkey
Ceisteanna
Cá bhfuil an príomhoide? - Where is the principal?
Cá bhfuil an rúnaí? - Where is the secretary?
Cá bhfuil rang a dó? - Where is Rang a dó?
Cá bhfuil do mhála, do chóta, do bhosca lón, do dheoch? - Where is your bag, your coat your lunch box, your drink?
Cé mhéad atá ar na ranganna fidil? - How much do the fiddle classes cost?
Cén lá a bhfuil Rang a 3 ag dul ar an turas? - What day are Rang a 3 going on the trip?
Cén t-am a bhfuil an ceolchoirm ar siúl? - What time does the concert begin?
Cén t-am a chríochnaíonn tú inniu? - What time do you finish today?
An bhféadfainn cruinniú a eagrú leis an bpríomhoide? - Can I arrange a meeting with the principal?
An bhfuil do obair bhaile críochnaithe agat? - Have you finished your homework?
Ordaithe
Deán deifir, brostaigh ort. - Hurry up
Ith do lón. - Eat all your lunch
Cuir ort do chóta ag am lón inniu - Put on your coat at lunchtime today.
Bí cúramach ar an mbóthar - Be careful on the road.
Éist le do mhúinteoir - Listen to your teacher
Glan suas do bhord - Clean your table
Tar isteach - Come in
Téigh amach - Go out
Slán go fóill - Bye for now.
Feicfidh mé ar ball thú - I will see you later.
Beannú do Dhuine
Dia duit (1)/Dia daoibh (>1)………………..Dia is Muire duit/Dia is Muire daoibh.
God be with you. God and Mary be with you.
Maidin mhaith……………………….…….Maidin mhaith, buíochas le Dia.
Good morning. Good morning Thank God
Bíodh lá maith agat…….…………………..Go raibh maith agat.
Have a good day. Thank you.
Ag cur in aithne
Cad is ainm duit?.............................................Seán is ainm dom/ Is mise Seán
What is your name? My name is Seán/ I am Seán.
Conas atá tú?..........................Tá mé go maith go raibh maith agat.
How are you? I am well, thank you.
Cén aois tú?.......................................................Tá mé cúig bliana d’aois.
What age are you? I am five years old.
Cén rang ina bhfuil tú?....................................Tá mé i rang na Naíonáin/ rang a h-aon.
What class are you in? I am in infants/ in 1st class.
Dathanna
Dearg, gorm, bán, glas, coircre, bándearg, dubh, oráiste, buí, donn
Red, blue, white, green, purple, pink, black, orange, yellow, brown
Tá mo chóta gorm.
My coat is red.
Tá gruaig fionn ar Chinnín Óir.
Goldilocks has blonde hair.
Tá Seán an-bhán, ceapaim go bhfuil sé tinn.
Sean is very pale, I think he is sick
Uimhreacha
Aon, dó, trí, ceathar, cúig, sé, seacht, ocht, naoi, deich, aon déag, dó déag, trí déag…..fiche, tríocha, ceathracha, caoga, seasca, seachtú, ochtú, nócha, céad.
1,2,3,4,5,6,7,8,9,10,11,12,13……..20,30,40,50,60,70,80,90.100.
Duine amháin, beirt, triúr, ceathrar, cúigear, seisear, seachtar, ochtar naonúr, deichnúir.
Counting people.
Táim naoi mbliana dàois………..........….Tá cúigear i mo chlann.
I am nine years old. There are five in my family
Éadaí
Éadaí scoile - Uniform
Geansaí[jumper], cairdeagan[cardigan], léine,[shirt] blús[blouse], carbhat[tie], bríste[trousers], gúna[dress], stocaí[socks], riteoga[tights[, bróga[shoes], buataisí[boots], seaicéad lomra[fleece].
Cá bhfuil do chóta? Cuir ort do bhróga.
Where is your coat? Put on your shoes.
Gníomhachtaí
Ag ithe - eating
Ag caoineadh - crying
Ag ól - drinking
Ag gáire - laughing
Ag léim - jumping
Ag screadíl - screaming
Ag siúl - walking
Ag canadh - singing
Ag rith - running
Ag damhsa - dancing
Ag léamh - reading
Ag súgradh - playing
Ag scríobh - writing
Ag imirt cluiche - Playing a game
Tá Pól ag ithe, tá Síle ag imirt cluiche, tá an madra ag rith, tá an buachaill ag canadh.
Ábhair scoile
Gaeilge, Béarla, matamaitic, stair, tír-eolas, ealaín, eolaíocht, ceol, corp-oideachais, teagasc Críostaí, eolas imshaoil.
Irish, English, maths, history, geography, art, science, music, physical education, religion, environmental studies.
Is í an Ghaeilge an t-ábhar is fearr liom.
Irish is my favourite subject.
Tá mé an mhaith ag ceol.
I am very good at music.
An aimsir
- Tá an lá go breá……………….brothallach, go h-álainn, te.
It’s a fine day humid, beautiful, warm.
- Tá an lá fuar……………………….fliuch, scamallach, gaofar.
It’s a cold day wet day, cloudy, windy.
Ainmhithe
madra - dog
capall - horse
iasc - fish
bó - cow
muc - pig
luch - mouse
caora - sheep
cearc - hen
asal - donkey
Ceisteanna
Cá bhfuil an príomhoide? - Where is the principal?
Cá bhfuil an rúnaí? - Where is the secretary?
Cá bhfuil rang a dó? - Where is Rang a dó?
Cá bhfuil do mhála, do chóta, do bhosca lón, do dheoch? - Where is your bag, your coat your lunch box, your drink?
Cé mhéad atá ar na ranganna fidil? - How much do the fiddle classes cost?
Cén lá a bhfuil Rang a 3 ag dul ar an turas? - What day are Rang a 3 going on the trip?
Cén t-am a bhfuil an ceolchoirm ar siúl? - What time does the concert begin?
Cén t-am a chríochnaíonn tú inniu? - What time do you finish today?
An bhféadfainn cruinniú a eagrú leis an bpríomhoide? - Can I arrange a meeting with the principal?
An bhfuil do obair bhaile críochnaithe agat? - Have you finished your homework?
Ordaithe
Deán deifir, brostaigh ort. - Hurry up
Ith do lón. - Eat all your lunch
Cuir ort do chóta ag am lón inniu - Put on your coat at lunchtime today.
Bí cúramach ar an mbóthar - Be careful on the road.
Éist le do mhúinteoir - Listen to your teacher
Glan suas do bhord - Clean your table
Tar isteach - Come in
Téigh amach - Go out
Slán go fóill - Bye for now.
Feicfidh mé ar ball thú - I will see you later.